Muzeum Samorządowe Ziemi Strzyżowskiej im. Zygmunta Leśniaka
|
Początki muzeum sięgają 1959 r., kiedy to Zygmunt Leśniak, nauczyciel strzyżowskiego Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego, rozpoczął gromadzenie zbiorów, przekazywanych przez uczniów i ich rodziny. W tym celu zaaranżowano pomieszczenia w szkolnych suterenach. Na skutek szybkiego przyrostu ilościowego muzealiów, niewystarczających możliwości ekspozycyjnych i niesprzyjających warunków przechowywaniu zabytków w wilgotnych pomieszczeniach piwnicznych, po kilku latach dokonano podziału kolekcji. W gimnazjum zorganizowano Izbę Pamięci, związaną tematycznie z dziejami szkolnictwa strzyżowskiego, większą część kolekcji oddając pod opiekę władz miejskich. Był to trudny okres w dziejach zbiorów, w czasie którego ciągle borykano się z brakiem stałego pomieszczenia o odpowiednich warunkach do przechowywania zabytków, co skutkowało aż 9-krotnym ich przenoszeniem. Ten niekorzystny stan rzeczy uległ pewnej poprawie na skutek uchwały Prezydium Powiatowej Rady Narodowej z 1971 r. Muzeum Społeczne objęto wówczas formalną opieką władz miejskich, odpowiedzialnych za finansowanie placówki oraz Towarzystwa Miłośników Ziemi Strzyżowskiej, pod opieką Zygmunta Leśniaka, któremu powierzono działalność merytoryczną. Nową siedzibą stała się XVII-wieczna kamienica wójta Głoda pod adresem Rynek 28. Oficjalne otwarcie nowej siedziby Społecznego Muzeum Regionalnego w Strzyżowie nastąpiło 28 września 1972 r. Do dyspozycji muzeum oddano połowę budynku, dzierżawiąc ją od właścicieli do 1990 r. Także i to miejsce, korzystne ze względu na lokalizację w ścisłym centrum miasta, okazało się niewystarczające z powodu ograniczonej ilości powierzchni użytkowej, złych warunków przechowywania muzealiów oraz konieczności ich częstego przenoszenia z powodu współdzielenia budynku z właścicielami. Z tego powodu już w latach 1980-1982 podjęto próbę przekształcenia placówki w filię Muzeum Okręgowego w Rzeszowie, której siedzibą miał się stać budynek byłego "Zajazdu" przy ulicy Rynek 15. Ostatecznie jednak, pomimo zaawansowanych działań i zgromadzenia pokaźnych środków finansowych, lokal ten zaadaptowano na cele socjalne dla osób oczekujących na mieszkanie. Po wypowiedzeniu umowy o dzierżawę pomieszczeń w kamienicy Rynek 28, podjęto próbę przeniesienia siedziby muzeum do poddaszy Domu Kultury "Sokół". Zamiast tego w 1991 r. zorganizowano jednak w tym celu dwa pomieszczenia klubowe w dawnym dworze Dydyńskich na prawym brzegu Wisłoka, przy ul. Modrzewiowej 1A. Po przekazaniu dworu przez wojewodę podkarpackiego na własność miasta oraz udzieleniu wsparcia finansowego, budynek ten poddano gruntownemu remontowi, przekazując na działalność muzeum całe piętro, zaś parter oddając w użytkowanie Środowiskowego DPS. Dopiero wówczas, dzięki zwiększeniu powierzchni użytkowej i znaczącej poprawie warunków, placówka mogła rozpocząć normalną działalność wystawienniczą. Ostateczne przeorganizowanie muzeum wraz ze zmianą statusu prawnego miało miejsce w 2011 r. Na mocy uchwały Rady Miejskiej z 30 czerwca, z dniem 01.07.2011 r. utworzono nowe, obecne Muzeum Samorządowe Ziemi Strzyżowskiej im. Zygmunta Leśniaka, przejmujące zbiory i majątek Społecznego Muzeum Regionalnego TMZS. Przez trzy lata muzeum mieściło się w dotychczasowej siedzibie w dawnym dworze Dydyńskich, pozostając w fazie organizacji. Uroczyste otwarcie nowego muzeum, mieszczącego się w trójkondygnacyjnym budynku kamienicy mieszczańskiej z przełomu XIX i XX w. przy ul. Łukasiewicza 10, odbyło się 17.05.2014 r. w I Noc Muzeów w Strzyżowie.
Opiekunem Społecznego Muzeum Regionalnego pozostawał do 1980 r. Zygmunt Leśniak. Funkcję tę przejął następnie sekretarz i późniejszy prezes TMZS Adam Kluska, sprawując ją do końca istnienia tej instytucji w 2011 r. Stanowisko dyrektora Muzeum Samorządowego Ziemi Strzyżowskiej sprawuje od 2011 r. do chwili obecnej Monika Bober. Muzeum stanowi samorządową jednostkę kultury Gminy Strzyżów, finansowaną z dotacji budżetu gminnego i dochodów własnych. Cele muzeum określa Uchwała Nr IX/75/11 Rady Miejskiej w Strzyżowie z dnia 30 czerwca 2011 r.: "Muzeum realizuje zadania gminy w zakresie ochrony, gromadzenia, przechowywania, konserwowania i udostępniania dóbr kultury i sztuki Ziemi Strzyżowskiej oraz prowadzenia badań naukowych i działalności oświatowej w tym obszarze". Zbiory stanowi kilka tysięcy eksponatów o wysokiej wartości muzealnej z następujących dziedzin: paleontologia, archeologia, historia, archiwalia, kultura materialna, militaria, sztuka oraz etnografia. Muzeum podlegają trzy filie. Obejmują one tunel schronowy dla pociągu sztabowego z czasów II wojny światowej przy ul. Tunelowej, Galerię Miejską przy ul. Rynek 15 oraz wystawę poświęconą mieszkańcom Strzyżowa pochodzenia żydowskiego, zaaranżowaną w budynku byłej synagogi (obecnie biblioteki) przy ul. Przecławczyka 6. Muzeum jest licznie odwiedzane zarówno przez grupy zorganizowane, jak też osoby indywidualne. Uczestniczy w ogólnopolskiej Nocy Muzeów, wspiera działalność mieszkańców na polu kultury i nauki, bierze aktywny udział w przekazywaniu wartości patriotycznych poprzez organizowanie wystaw tematycznych, warsztatów i spotkań muzealnych, czy też konkursów. Chroni pamięć o mieszkańcach i ich dziejach, zabezpieczając przed zniszczeniem i zapomnieniem materialne i pozamaterialne ślady ich działalności, przechowując je dla przyszłych pokoleń i udostępniając zwiedzającym.
|
MUZEUM
SCHRON KOLEJOWY
ZOBACZ GALERIĘ ZDJĘĆ |
